Stres Farkındalığı ve Stres Yönetimi

Hayatımız vazgeçilmez bir parçası olan stres kimi zaman bizi harekete geçirmekte kimi zaman da bizi yormakta ve endişelendirmektedir. Strese verdiğimiz tepki kişiden kişiye farklılık göstermekte ve kişilerin bulunduğu koşullara göre değişmektedir. Yoğun ve karmaşık bir yaşam temposu, stresle mücadeleyi zorlaştırmakta ve insanlar için stres dayanılmaz hale gelebilmektedir. Bu bağlamda stres “modern toplumun hastalığı” olarak da ifade edilmektedir. Bu yoğunluk insanın tüm yaşamını etkisi altına alarak özsaygısını ve verimini azaltmaktadır (Özel, Bay Karabulut, 2018) Aşırı strese maruz kalmanın sonucunda oluşan olumsuzluklardan stres farkındalığı ve stres yönetimi ile uzaklaşılabilir. Günlük yaşam için kolaylık ve dayanıklılık katan bu 2 faktör, hem yoğun ve yorucu stresten bizi uzaklaştırmakta hem de stresle yaşamayı öğretmektedir.

Strese verdiğimiz tepki gibi stres yönetimi de kişiden kişiye değişim göstermektedir. Genellikle stresi yorgunluk, halsizlik, sinir ve kas gerginliği; sinirlilik, üzüntü, huzursuzluk, depresif hissetme, cinsel yaşamda değişiklikler ve libido azalması; öfke patlamaları, ağlama krizleri gibi daha birçok fiziksel, psikolojik ve davranışsal belirtilerle gözlemlenmektedir. Kişiyi olumsuz yönde etkileyen stres belirtilerinden kurtulmasını sağlamak ve kişinin yaşam konforunu artırmak için de öncelikle strese dair farkındalık kazandırılmalı, sonrasında stres yönetimine dair beceriler elde edilmelidir.

Stres farkındalığı için stres sahibi bir bireyin ilk olarak strese dair ne düşündüğünü, hangi durumlarda stresli hissettiğini ve bu durumlara ne tepki verdiğini, stres anında kendinde fiziksel/duygusal nasıl bir değişim içinde olduğunu keşfetmesi gerekir.  Bu farkındalığın ardından kişiyi baskı altında bırakan ve hayatını zorlaştıran stres durumuyla yüzleştiği bir süreç beklemektedir.

Stres yönetimi; kişinin stres seviyesini en aza indirgediği, olumlu veya olumsuz çaba gösterdiği bir stresle baş etme yöntemidir. Bu yöntemin temel amacı kişinin sahip olduğu belirli bir duygu veya sorun odağında kişinin stresiyle baş etmesini sağlamaktadır. Fiziksel egzersizler, nefes ve gevşeme egzersizleri, uyku düzeni, dengeli ve sağlıklı beslenme stres yönetiminde kullanılan genel uygulamalardandır. Bununla birlikte ihtiyaca göre değişen ve önerilen; planlı olma, hobi edinme, öz şefkat egzersizleri, kendine zaman ayırma, “hayır” diyebilme, ertelememe, dinlenme, mükemmeliyetçi olmama gibi pek çok uygulama da stres seviyesini en aza indiren stres yönetimi becerilerini kapsamaktadır.

Kaynakça

Özel, Y., & Bay Karabulut, A. (2018). Günlük Yaşam ve Stres Yönetimi. Türkiye Sağlık Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 48-56.

Kaba, İ. (2019). STRES, RUH SAĞLIĞI VE STRES YÖNETİMİ: GÜNCEL BİR GÖZDEN GEÇİRME. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi(73), 63-81.

Görsel Kaynakçası