BEDEN DİSMORFİ BOZUKLUĞU
İlk olarak 1891 yılında Morselli tarafından “dismorfofobi” olarak adlandırılan bu hastalık, kişinin kendisini kusurlu, çirkin, çelimsiz, asimetrik ya da utanç verici olarak görmesidir (Karamustafalıoğlu, 2000).
Beden dismorfi bozukluğu yaşayan hastalar, kadın erkek fark etmeksizin yüz bölgesi ağırlıklı olmakla birlikte saç, kas, cinsel organ ya da vücutlarındaki herhangi bir noktaya odaklanırlar. Ayna karşısında saatlerce vakit geçirir, ciltlerini yolma, makyaj yapma, kendilerini diğer insanlarla kıyaslama içerisinde olma gibi birçok takıntılı davranış sergilerler (Karamustafalıoğlu, 2000).
Kusur olarak gördükleri özellikleri değiştirmek amacıyla cildiye, plastik cerrahi gibi psikiyatri dışında birimlere başvurdukları için toplum içerisindeki BDB görülme sıklığı saptanamamaktadır. Depresyon, takıntı veya anksiyete şikayeti ile uzmanlardan destek alan kişiler ise utanma duygusundan kaynaklı hastalık belirtilerini gizleyerek tanı koyulmasını güçleştirmiş olurlar (Aslan, 2000).
Yaşadıkları estetik kaygılar sebebi ile çoğu kez obsesif kompulsif bozukluğu olarak tanımlanmış olsa da dismorfide içgörüye neredeyse hiç yer yoktur (Karamustafalıoğlu, 2000). Dismorfi sahibi kişilerin zihinlerine utanç duyma, düşük benlik algısı hakimdir (Aslan, 2000).
Olumsuz beden algısı ile yakından ilişkili olan anoreksiyayı dismorfiden ayırdığımız nokta ise anoreksiya hastaları aynalardan kaçarken BDB hastaları ayna karşısında saatlerce kusursuz olmak için vakit harcarlar. Öyle ki trafikte aynaya bakma isteklerinden dolayı kaza yapma noktasına gelirler (Aslan, 2000).
Beden dismorfi bozukluğu yaşayan hastalar kendi “çirkinliklerini” örtmeye çalıştıkça anksiyetelerinin artmasına sebep olurlar. Zamanla sosyal çevrelerinden uzaklaşır, kalabalık ortamlara girmeyi reddeder, evlenmekten kaçınırlar. Kariyerlerinde başarısız olarak işlerini ya da okulu bırakırlar (Karamustafalıoğlu, 2000).
Hastaların ortak özelliklerinden biri birinci derece yakınlarının sahip olduğu psikolojik rahatsızlardır. Başta duygu durum bozukluğu olmakla birlikte majör depresyon, madde bağımlılığı gibi rahatsızlıklara sahip olabiliyor yakınları (Aslan, 2000).
Ayrıca gelişen teknoloji sayesinde kullanılan uygulamalardaki çeşitli filtrelere maruz kalan gençlerde 2017’deki bir araştırmaya göre %55’inde fotoğraftaki kendilerine benzemek için estetik operasyon geçirmek istediği görülmüştür. Bu oranın zamanla artış gösterdiği düşünülmektedir (İnan, 2019).
Beden dismorfi bozukluğu için birçok yönteme başvurulabilir. Psikodinamik, farmaterapi, bilişsel davranışçı terapilerinden olumlu yanıtlar alındığı gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra plasebo ile de olumlu sonuçlar alınan çalışmalar mevcuttur (Aslan, 2000).
REFERANSLAR
Aslan, S.H. (2000). Beden Dismorfik Bozukluğu: Bir gözden geçirme. Düşünen Adam, 13 (13), 33-41.
İnan, S.(2019), Kulak Burun Boğaz Hastalıklarında Temel Yaklaşım ve Yönetim, Akademisyen Yayıncılık.
Karamustafalıoğlu, O. Karamustafalıoğlu, N. (2000). Beden dismorfik bozukluğu. Düşünen adam dergisi, 13(2), 107-109.
Erişim Tarihi: 02.10.2023 https://www.freepik.com/free-vector/low-self-esteem-illustration_10841267.htm#query=dismorfi&position=39&from_view=search&track=ais
Learn More