MUNCHAUSEN SENDROMU
Munchausen Sendromu ismini, Karl Friedrich von Munchausen isimli onsekizinci yüzyılda yaşamış, anlattığı abartılı öykülerle tanınan bir bilim adamından almıştır (Perry,2021; Altıntaş ve ark.,2016). Munchausen Sendromu, çoğunlukla kadınlarda görülürken erkeklerde nadir bulunan bir sendromdur (Perry,2021). Manchausen Sendromuna sahip insanlar; çevresinden ve sağlık çalışanlarından destek, ilgi görmek için kendilerini hasta etmeye çalışırlar (Perry,2021; Altındaş ve ark.,2016).
Literatürde bu sendroma örnek gösterilebilecek birçok olgu bulunmaktadır.(Perry,2021; Akgündüz ve ark.,2018; Altındaş ve ark.,2016). Bu kişiler inandırıcı semptomlar oluşturmak adına ; birçok gereksiz, acı verici tıbbi girişimlerin yapılmasına veya ameliyata tabi tutulmak isteyebilir, bir bulgu çıkmamasına rağmen defalarca hastane hastane dolaşabilir, vücutlarında enfeksiyon oluşturmak adına serum hortumlarına dışkı bulaştırabilirler (Perry,2021; Akgündüz ve ark.,2018).
Munchausen Sendromu’na sahip anneler başkalarından aynı ilgiyi ve sempatiyi almak için çocuklarını da hasta etmeye veya sorunlu göstermeye çalışarak çocuk istismarına başvurabilir (Perry,2021). Örnek bir vakada anneye göre çocuk, sürekli evden kaçan kendini arabaların önüne atan balkondan intihar etmeye kalkan zapt edilmesi zor biridir. Anne bu nedenle sağlık çalışanlarına sık sık başvurur ve çocuğunun davranış sorunlarının olduğunu söyler. Uzun süren terapiler, antidepresan ilaçlarından sonra çocuğun annenin dediği gibi davranış sorunlarının olmadığı anlaşılır. Anne de Munchausen Sendromu olduğu ve çocuğunu iki kere ölüme sürüklediği anlaşılır (Perry,2021).
Başka bir örnek vakada (Uytun ve ark.,2015) ise anne, bir aylık çocuğunun 15 gündür ishal olduğu gerekçesiyle hastaneye başvurur. Gerekli tetkikler yapıldıktan sonra çocuğun durumu normal olarak değerlendirilir. Önceki kayıtları incelendiğinde ishal ve kusma şikayetleri ile 16 kez hastaneye başvurulduğu ve başvuruların hiçbirinde bir patoloji saptanmadığı görülür. Manchausen Sendromu şüphesiyle psikiyatri polikliniğine konsülte (tanı/tedavinin şekillenip oturabilmesi için, başka bir uzmanın görüşünü almak, danışmak) edilir. Ancak hastanın genel durumunun iyi olması üzerine taburcu edilir. Anne bir buçuk ay sonra bebeğin makatından kan gelmesi şikayetiyle başvurur ancak hastanın odasında kırık civalı termometre bulunur. Anne, makattan ateş ölçmeye çalıştığını belirtir. Ancak bebeğin anal bölgesinde erozyon saptanır. Bu durum sosyal hizmetlere bildirilir. İki ay sonra anne, bebeğin kulağından kan gelmesi şikayetiyle başvurur. Sadece dış kulak yolundan kanlı akıntı geldiği tespit edilir. Servis odasına yatırıldıktan sonra hastanın odasında çivi olduğu tespit edilir. Bu durum polislere bildirilir ve munchausen sendromu açısından gerekli işlemler yapılır.
Munchausen Sendromu tanısı için Meadow (1977) tarafından 4 kriter önerilmektedir; 1. Hastalık ebeveyn veya aile bireylerinden biri tarafından yapay olarak oluşturulmuş olmalı, 2. Çocuk, sıklıkla doktora götürülür ve ebeveyn çocuğun hastalığının nedenini inkar eder, 3. Hastalık, ebeveynden ayrıldığı zaman kaybolur, 4. Bunu yapan ebeveynin hasta rolü üstlenmeye veya başka bir dikkat çeken davranışa ihtiyacı olduğu düşünülerek böyle davrandığı kabul edilmektedir (akt.Uytun ve ark.,2015).
Bu bozukluğun nedeni hakkında maalesef çok fazla bilgi bulunmadığı için teşhisi de zor olmaktadır (Perry,2021). Bu nedenle özellikle sağlık çalışanlarının bu konuda bilgilendirilmesi ve takibi yapılması oldukça önemlidir.
Yazar:Psk.Dan.Öğr. Bengi Su Düzgün
Kaynakça
Akgündüz, E. , Kaya, K. , Kalaoğlu, E. , Bulut, F. D. Ve Hilal, A. (2018). Munchausen by proxy sendromu; Bir olgu sunumu . Ahi Evran Medical Journal, 2(1),16-18.
Altıntaş E. , Özşahin A. K.(2016). Munchausen hemoptizi: Nadir görülen bir yapay bozukluk . Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 10(3), 175-178.
Perry, B. ve Szalavıtz, M. (2021). Annem yalan söylüyor. Annem beni incitiyor. Lütfen polisi arayın. Ü. Özkan (Ed.) ve B. Haktanı (Çev.). Köpek gibi büyütülmüş çocuk. (32. baskı, s. 273-286) içinde. Koridor Yayıncılık, (Orijinal eserin yayın tarihi 2007).
Uytun, S., Çıkılı Uytun, M. , Altuner Torun, Y. , Ergül, A.B. Ve Altınel Açoğlu, E. (2015). Munchausen by Proxy Sendromu: Olgu Sunumu. Güncel Pediatri, 13(1), 60-62 .
Learn More