SOSYAL KAYGI BOZUKLUĞU NEDİR?
Sosyal kaygı bozukluğu, kişinin çevresindekilerin gözlerinin sürekli kendi üzerinde hissetmesinden veya bilmediği bir ortamda bulunmasından dolayı yaşadığı bir çeşit korkudur. Bireyler bu durumlarda, yüzlerinin kızarmasından ya da ellerinin terlemesinden korku duyarlar. Özellikle topluluk önünde konuşma yapmak ya da kalabalık önünde herhangi bir iş yapmak kişide kaygı oluşmasına neden olur. Sosyal kaygı bozukluğu olan kişiler, başkalarının onları incelemesinden korkarlar ve bu yüzden de bu durumdan kaçınırlar. Bu durumun oluşmasının sebebi kişinin başkaları tarafından aşağılanacağı düşüncesidir(Şahin, 2017).
Sosyal kaygı bozukluğu DSM IV-TR’de sosyal fobi olarak adlandırılmaktaydı; ancak DSM-5’te Sosyal Kaygı Bozukluğu adını almıştır. Bu durumun nedeni sosyal kaygının fobibin aksine hayatın birçok alanına yayılmasıdır(Şahin,2017). Yeni bir ortamda bulunmak ya da yeni biriyle tanışmak bazen utangaçlık olarak düşünülmektedir. Sosyal kaygı bozukluğu bazen utangaçlıkla karıştırılabilir. Sosyal kaygı bozukluğu olan kişiler utangaç bireylere göre sosyal ortamlardan daha fazla kaçınmaktadır(Stein ve Stein, 2008).
Sosyal kaygı bozukluğu, genel olarak erken başlangıçlıdır ve ergenlik döneminde başlaması muhtemeldir. Bazı araştırmalarda erken çocukluk döneminde de görülebildiği belirtilmiştir(Şahin, 2017). Ergenlik çağı, kimlik oluşturulması bakımından oldukça önemli bir dönemdir. Benlik saygısı, bireyin kendini değerlendirdiğinde ulaştığı benlik algısının diğer kişiler tarafından olumlu karşılanmasından doğan bir kavramdır. Yani birey kendini çalışkan bir kişi olarak tanımlıyorsa, diğer insanların ona atfettiği çalışkan sıfatı benlik saygısını arttıracaktır. Bireyin benlik saygısı yüksekse özgüveni ve insanlarla olan ilişkileri de buna bağlı olarak pozitif yönde artmaktadır. Ergenlik döneminde bireyler dış görünüşlerine ve diğer insanlarla olan ilişkilerine dikkat etmektedir. Birey kendini beğenmediğinde ya da değersiz hissettiğinde benlik saygısı da azalacaktır. Bu nedenle kaygı duyacaktır. Ergenlik çağında kişiler görünüşleriyle fazlaca ilgilendiği için sosyal kaygı bozukluğu geliştirme ihtimalleri daha fazla olacaktır(Özcan ve ark., 2013).
KAYNAKÇA
Chavira, D. A. ve Stein, M. B. (2005). Childhood Social Anxiety Disorder: From Understanding to Treatment. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 14(4), 797–818. doi:10.1016/j.chc.2005.05.003
Stein, M. B. ve Stein, D. J. (2008). Social anxiety disorder. The Lancet, 371(9618), 1115–1125. doi:10.1016/s0140-6736(08)60488-2
Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, S., ve Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve Genç Yetişkinlik Dönemindeki Kadınlarda Benlik Saygısı, Sosyal Görünüş Kaygısı, Depresyon ve Anksiyete İlişkisi. Journal of Mood Disorders, 3(3), 107-113 doi:10.5455/jmood.20130507015148
Şahin, M.(Ed.). (2017). Anormal Psikoloji. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
Learn More