DİSSOSİYATİF KİMLİK BOZUKLUĞU
DKB Nedir?
Yaygın olarak ‘Çoklu Kişilik Bozukluğu’ olarak bilinen ‘Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu’ bir bireyde iki ya da daha fazla farklı kimliğe/kişiliğe sahip olma durumudur. Bu kimliklere ‘alter’ adı verilir.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu, genellikle şiddetli çocuk istismarı gibi çocukluk deneyimlerinden kaynaklanan travma sonrası bir durum olarak kavramsallaştırılır. ‘’Yakın zamanda yapılan çalışmalar, çocukluk çağı travmaları ve DKB arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya
çıkardı’’ ( Gleaves,1996,s.52). Bu duruma göre, önceki travmaya dissosiyatif tepki, bireyin ezici travmayla başa çıkmasına yardımcı olan yaratıcı bir hayatta kalma stratejisidir. Örnek olarak, ‘’yanlız bir çocuk, yaşama devam edebilmek için neşeli alter kimlik var edebilir’’ (Yanık,2017,s.189)
DKB Semptomları Nelerdir?
DKB’nin ayırıcı tanısı olan; iç ses, yüz ifadesi/duygularda hızlı değişim, ve hafıza sorunları olarak bu üç semptom belirtilebilir. Bu üç ana semptom DKB’nin ana meselesi olan alter kişilik göstergesidir. ‘’DKB’nin tüm semptomları bu alter kimliklerin aktiviteleri üzerinden oluşur’’ (Yanık, 2017, s.186)
İç Ses: DKB’nin hem önemli belirtilerinden biri hem de diğer rahatsızlıklarla ayırı tanısında en kullanışlı olan semptomdur. ‘’Alter kimlikler kendi aralarında iletişim kurmalarına bağlı iç ses/ konuşma oluşur’’ (Yanık,2017,s.186). DKB tanısı konulmuş kişilerde iç ses durumu çocukluktan itibaren devam ettiği için kendisi tarafından normal bir durum olarak algılanabilir.
Hızlı Afekt Değişimi: Alter kişiliklerin beden kontrolünde hızlı ve beklenmedik yer değiştirmelerine bağlı olarak yüz ve duygulanımlarında değişimler olabilir. Bu kimliklerin kendilerine ait duygudurumu ve yüz ifadeleri vardır. Örnek verecek olursak, çocuk alter, çocuksu bir ses tonuna ve konuşma tarzına sahip olurken, öfkeli bir alter sert bir bakışa sahip olabilir. Yüz ifadesi ve davranış o sıra bedeni hangi alter kontrol ediyorsa, o altere özgü olur.
Hafıza Sorunları: Alter değişimi sırasında ‘ev sahibi’ olan alter kısmen devre dışı kaldığında tam hatırlanmayan boşluklar oluşabilir. Hafıza problemlerinin şiddet oranı ev sahibi olan alterin ne oranda devre dışı kalıp kalmadığına göre değişiklik gösterebilir.
Referanslar
Gleaves, D. H. (1996). The sociocognitive model of dissociative identity disorder: A reexamination of the evidence. Psychological Bulletin, 120(1), 42–59. https://doi.org/
10.1037/0033-2909.120.1.42
Yanık, M. (2017). Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu’nun Tedavisi: Turkiye Klinikleri J Psychiatr, 10(3), 185-93.
VandenBos, Gary R. 2007. APA dictionary of psychology. Washington, DC: American Psychological Association.
Related Posts
Deri yolma bozukluğu
DSM – 5’te ilk defa tanımlanan ve Obsesif –Kompulsif Bozukluk başlığı altında...
TOURETTE SENDROMU
Tourette sendromu, motor ve vokal tiklerle karakterize olan, çocukluk çağında...
Travmatik Beyin Hasarlarında GörülenPsikopatolojik Sorunlar
Travmatik beyin hasarları dış bir etken ile meydana gelen, motor becerilerini...
DİSSOSİYATİF KİMLİK BOZUKLUĞU
DKB Nedir? Yaygın olarak ‘Çoklu Kişilik Bozukluğu’ olarak bilinen...