Deri yolma bozukluğu
DSM – 5’te ilk defa tanımlanan ve Obsesif –Kompulsif Bozukluk başlığı altında yer alan Deri Yolma Bozukluğu; derinin sürekli yolunarak, yaralanmasına ya da bozulmasına sebebiyet veren, tekrarlayıcı olarak deri yolma, çizme, sürtme girişimlerini azaltamama ya da durduramama olarak tanımlanmaktadır. Diğer birçok bozukluğun tanı kriterlerinde de yer aldığı gibi, Deri Yolma Bozukluğu’nda da işlevsellikte azalma ve bozulmalar meydana gelmektedir. Ayrıca Deri Yolma Bozukluğu herhangi bir sağlık durumunun fizyolojisiyle daha iyi açıklanamamaktadır (APA, 2013). Normal yolma davranışından ayrılmasında etkili olan faktörler, yolmanın sürekliliği ve derideki ciddi hasarlar olarak gösterilebilir. Deri üzerindeki hasarlar bazı durumlarda hayati tehlike oluşturabilecek düzeye dahi gelebilmektedir (akt. Dal, 2021).
Stres altında, yorgunlukta, boş zamanlarda, gerçekleştirilmesi planlanandan daha fazla zaman alan işlerde veya duyguların coşkun yaşandığı durumlarda, deri yolma davranışının arttığı gözlemlenmiştir. Duyguların düzenlenememesinin ve baş etme yöntemlerindeki başarısızlıkların da deri yolma davranışını tetiklediği ile ilgili sonuçlar elde edilmiştir (Flessner ve Woods, 2006).
Hayes, Storch ve Berlanga (2009) tarafından gerçekleştirilen bir çalışma sonucunda, deri yolmanın kaygı ve dürtüselliğe bağlı olduğu gözlemlenmiştir. Yapılan diğer araştırmalar incelendiğinde ise; dürtüselliğin ve bireyin kendini sakinleştirmeye karşı duyduğu ihtiyacın Deri Yolma Bozukluğu’nda oldukça sık görüldüğü sonucuna ulaşmıştır. Bunun yanı sıra Deri Yolma Bozukluğu olan bireylerin duygusal uyaranlar karşısında nörolojik olarak daha duyarlı oldukları gözlemlenmiştir (Snorrason ve ark., 2011). Yapılan başka bir çalışma sonucunda ise; deri yolma davranışının bireylerin rahatlamasına yardımcı olduğu, duygu regülasyonu konusunda kolaylık sağladığı ve bireylerin duyguları yönetmede ‘’yolma’’ davranışını ortaya çıkararak daha güçlü bir başa çıkma stratejisi geliştirdiği elde edilmiştir (Lang ve ark., 2010).
Obsesif – Kompulsif Bozukluk başlığı altında incelenen Deri Yolma Bozukluğu’nun etiyolojik olarak OKB’la benzer olmasına bağlı olarak, Deri Yolma Bozukluğu’nun tedavisi de OKB ile benzerlik göstertermektedir (Lochner, Ross ve Strein, 2017).
Yazar:
Psikolog Fulya Toy
Referanslar:
Amerikan Psikiyatri Birliği, (2013). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı, beşinci baskı (DSM-5). (Köroğlu E, çev.) Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
Dal, N. (2021). Genç yetişkinlerde deri yolma davranışlarıyla ebeveynlerine bağlanma arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi).İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
Hayes, S. L., Storch, E. A., ve Berlanga, L. (2009). Skin picking behaviors: An examination of the prevalence and severity in a community sample. Journal of anxiety disorders, 23(3), 314-319.
Lang, R., Didden, R., Machalicek, W., Rispoli, M., Sigafoos, J., Lancioni, G. ve Kang, S. (2010). Behavioral treatment of chronic skin-picking in individuals with developmental disabilities: A systematic review. Research in Developmental Disabilities, 31(2), 304-315.
Lochner, C., Roos, A. Stein, D., J. (2017). Excoriation (skin-picking) disorder: a systematic review of treatment options. Neuropsychiatr Dis Treat, 13, 1867-1872.
Snorrason, I., Smari, J. ve Olafsson, R., P. (2011). Motor inhibition, reflection impulsivity and trait impulsivity in pathological skin picking. Behavior Therapy, 42(3), 521-532.
Related Posts
Othello Sendromu
Freud, kıskançlığın, ‘’normal olarak tanımlanabilecek, keder gibi duygulanımsal...
ÖLÜSEVERLİK (NEKROFİLİ)
İnsanların güvenlik, sevgi gibi bazı temel ihtiyaçları vardır. Maslow’un...
Aşkın Gözü Gerçekten Kör Mü?
Dünyaya geldiği andan beri ikili ilişkiler içerisinde yer alan insanlar,...
ÇOCUKLARDA AYRILIK ANKSİYETESİ
Yaşamının ilk yılında bebeğin psikososyal görevi güvenmeyi öğrenmektir. Bakım...