Dunning – Kruger Sendromu
Çevremize baktığımızda bazı insanların yaptıkları işte çok iyi ve çok başarılı olduklarından bahsettiklerini duyarız. Bu işlere baktığımızda söyledikleri kadar yeterli olmadıklarına şahit olabiliriz. Aslında bu insanlar işlerinde yeteri kadar deneyime ve bilgiye sahip olmadıklarının farkında değildir ve farkında olmadıkları gibi yeterli olduklarını düşünmektedirler. Bu yüzden de kendilerine güvenleri, cesaretleri ve girişkenlikleri oldukça fazladır. Bu durumun tam tersinde ise bilgili insanlar kendilerini yeterli görmez. Görmedikleri için kendilerine güvenleri, cesaretleri ve girişkenlikleri daha zayıftır.
Dunning – Kruger sendromu diğer adıyla Dunning – Kruger etkisi, 1999 yılında Cornell Üniversitesi sosyal psikologları Justin Kruger ve David Dunning’ in tanımladığı algılamada yanlılık eğilimidir. İnsanların neden kendilerini abarttıklarını, üstün gördüklerini, yaptıkları işte yeterli veya yetersiz olarak gördüklerini anlamak üzere yapılan bir araştırmadır. Bu sendrom halk dilinde “Cahil Cesareti” olarak da tanımlanır. Justin Kruger ve David Dunning’ in yaptığı bu çalışma 2000 yılında Nobel Ödülü almalarını da sağlamıştır (Bal, Hassülün, 2016).
Bu sendroma baktığımızda, kendini her konuda yeterli olarak gören bireylerin yaptıkları hatalı davranışlar öz değerlendirmeyi bilmemelerinde kaynaklanırken; yetersiz olarak gören bireylerin öz değerlendirme sorunu çevrelerini yeteri kadar değerlendirememelerinden kaynaklandığını görürüz. Yani, bilgisiz ve deneyimsiz bireylerin geldikleri konumlardaki yetersizliklerinin farkında olmayışları ve düşünmeden hareket edişleri özgüvenlerinden kaynaklanırken; bilgili bireylerin kolaylıkla yaptıkları işin diğer kişilere de kolay geleceğini düşünerek hareket etmeleri kendilerini sınırlandırmalarına ve daha az güvenmelerine neden olduğunu görürüz (Savaş, 2016).
Peki Dunning – Kruger sendromunun araştırmasına ve bu sendroma ilginin artmasına sebep olan olay neydi? 1995 yılında McArthur Wheeler, limon suyunun kimyasını tuhaf olduğunu ve görünmez yazılar yazmaya yaradığını iddia ediyordu. Wheeler bu iddiasının yüzü limon suyuyla kaplıyken işe yarayacağından ve görünmez olabileceğinden bahsediyordu. Bunu kanıtlamak için yüzüne limon suyu sürüp iki bankayı üst üste soymaya çalıştı. En büyük iddiası ise bu şekilde güvenlik kameralarının onu kayıt altına alamayacağıydı. Bankayı soymayı başarmıştı ancak iddiasındaki gibi görünmez olmayı başaramamıştı ve kameralar kendisini kayıt altına almıştı. Aynı gün kimliği tespit edilerek yakalandı. Kimya alanında yeteri kadar bilgi sahibi olmayan Wheeler bunun farkında değildi ve uzman olduğunu düşünüyordu. Bu yüzden de polisleri ve teknolojiyi kandırabileceğini sandı. Yaşanılan bu olay Dunning – Kruger sendromunun incelenmesine ve odaklandığı meseleyi net olarak ifade edilmesine yardımcı olmuştur (Isaacs, 2022).
Dunning – Kruger sendromu, psikologların kişiyi detaylı olarak dinlemesi ve belirtilerden yola çıkarak kişiye özgü testler uygulaması ile tespit edilir. Tespitinden sonra kişiler bu sendromu taşıdıklarına ikna olmayacakları için tedavi seçenekleri de oldukça kısıtlıdır. Ancak bu durum toplumdan dışlamalara neden olabileceğinden muhakkak terapi seansları ile desteklenmesi gereklidir. Bu şekilde bireyde ilerlemeler görülür ancak kesin bir tedavisi henüz bulunamamıştır.
REFERANS
Bal V., Hassülün P. (2016). Öğrenilmiş Çaresizliğin Dunning Kruger Sendromu ile İlişkisi: Celal Bayar Üniversitesi Son Sınıf Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Uluslarararsı İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1(3), 41-53.
Isaacs D. 2022. The Illusion of Superiority: The Dunning-Kruger Effect and Covid 19. Journal of Paediatrics and Child Healty, 58(2), 224-225. https://doi.org/10.1111/jpc.15693
Savaş, S. (2016). Dunning-Kruger Sendromu ve Kurumsal Dışavurum. Akademia, 4(3), 2-16. doi: 10.17680/akademia.92350
<a href=’https://www.freepik.com/photos/chess’>Chess photo created by jcomp – www.freepik.com</a>
Related Posts
SOSYAL KAYGI BOZUKLUĞU NEDİR?
Sosyal kaygı bozukluğu, kişinin çevresindekilerin gözlerinin...
İstem Dışı Körlük
Kalabalık bir sinemada boş yer arıyorsunuz. Birkaç dakika aradıktan sonra,...
OKYANUS ETKİSİ: FİLM GİBİ TANIŞMA
Hayatta pek çok tesadüfle karşılaşırız. Bu tesadüfler çoğu zaman yaşamımızı...
Peter Pan Sendromu
Büyüme; boy uzaması, kilo alıp verme ve organlarda olan hacimsel değişimleri...