Peter Pan Sendromu
Büyüme; boy uzaması, kilo alıp verme ve organlarda olan hacimsel değişimleri içerirken, gelişme; konuşma, yürüme gibi davranışları için gerekli olan fonksiyonellik ile ilgilidir. Kısacası vücut üzerinde ortaya çıkan değişimler büyüme, zihinsel anlamdaki ilerlemeler ise gelişme olarak ifade edilebilir. Yaşam boyu gelişim bazı dönemler çerçevesinde incelenmektedir. Bunlardan biri de ergenlik dönemidir (Santrock, 2017). Ergenlik dönemi ve genç yetişkinlik dönemi incelendiğinde bu iki dönem arasında kalan, başka bir gelişim evresi daha olduğu düşünülmüş ve bu evreye ‘’beliren yetişkinlik dönemi’’ adı verilmiştir (Arnett, 2004). Beliren yetişkinlik döneminde, fiziksel ve biyolojik açıdan büyüme gerçekleşirken bireyin sorumluluk almada güçlükler yaşadığı ve toplum tarafından atfedilen rolleri üzerine almaya hazır olmadığı belirtilmiştir. Belirtilen bu özellikler büyüme korkusu başlığı altında incelenmeye başlamış ve 18-25 yaş aralığında bulunan bireylerde görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır fakat bu yaş kısıtlamasının kimi zaman 30’lu yaşların sonu 40’lı yaşların başına kadar sürdüğü görülmüştür. 30’lu yaşların sonlarında dahi kişi kendini yetişkin bir insan olarak görme düşüncesinden kaçındığı belirtilmiştir (Arnett, 2000). Arnett’in büyüme korkusu olarak tanımladığı bu kavramı Kiley (1997) Peter Pan Sendromu olarak adlandırmıştır. Psikanalist Dr. Dan Kiley, Peter Pan Sendromu tanımlamasını yaparken, James M. Barrie tarafından yazılan 1904’te sahnelenen ve 1911 yılında romanlaştırılan eserinden esinlenmiştir. Kitabında kendinden parçalar bulunduran Barrie’nin gençlik döneminde yaşadığı kimlik bunalımını, Peter Pan isimli karakterine aktardığı gözlemlenmiştir. Peter Pan karakteri büyümekten kaçınan ve Varolmayan Ülke isminde, yetişkinlerin bulunmadığı bir yerde saklanmaktadır. Kitabın ilk cümlesinde, bütün çocukların büyüyeceklerini bildiklerini ve büyüyeceklerini ifade eden yazar, bu cümlenin başına ‘’biri dışında, her çocuk’’ cümlesini ekleyerek Peter Pan’ın büyümeyeceğini belirtmiştir (Barrie, 2007). Kiley (1997) yapmış olduğu psikanalitik çözümlemeler kapsamında Peter Pan’ın sonu olmayan bir gençliği ve bitmemek üzere devam eden çocukluğu temsil ettiğini ifade etmiştir.
30’lu yaşların ardından da devam ettiği görülen bu korkunun, dışarıdan bakıldığında yetişkin olarak görünen çocuklar yarattığı gözlemlenmiştir. Büyümeyen bu yetişkinlerin psikolojik olarak tehlikeli bir durumdadır. Peter Pan sendromunu herhangi bir bozukluk kategorisinde değerlendirilemese dahi psikolojik bir olgu olarak kabul edilmektedir ve sosyal açıdan birçok belirtiye sahip olduğu bilinmektedir. Bunlardan bazıları; sorumsuzluk, tedirgin olma, yalnızlık, rol çatışmaları, narsisizm, şovenizm ve sosyal alandaki krizler olarak sıralanabilir (Kiley, 1997). Peter Pan Sendromunun genellikle erkeklerde görüldüğü düşünülse dahi bunu destekleyen herhangi bir araştırmaya rastlanılmaması ve günümüzde kadınlarda da bu tarz büyümek istememe davranışına rastlanılıyor olması cinsiyetler arasında farklılaşma olmamasını destekler niteliktedir (Karataş, 2019).
Kiley (1997) ve Arnett (2000) gibi benzer olgular için farklı dönemlerde benzer tanılamalar yapmış olan araştırmacılardan biri de Twenge (2018)’dir. Twenge (2018), yapmış olduğu çalışmada 1995-2012 doğumlu kişilerden oluşan ve ‘’i-nesli’’ şeklinde tanımladığı grubunda büyümeyi yavaşlatmakla ilgili ya da daha yavaş büyümekle ilgili davranışların dikkat çektiğini belirtmiştir. İ – neslinin flört etme, cinsel ilişkiye girme, herhangi bir yerde çalışmaya başlama, alkol alma, ebeveynleri yanında olmadan dışarı çıkma gibi davranışlarının önceki nesillere oranla daha az olduğu sonucuna ulaşmıştır.
Büyüme korkusu psikolojik bir kavram olarak tanımlansa dahi, henüz Dünya Sağlık Örgütü’nce psikolojik bir rahatsızlık olarak değerlendirilmemiştir. Herhangi bir psikolojik etmen sonucu ortaya çıktığı ile ilgili bulgular bulunmamış olsa dahi birçok psikolojik belirtinin büyüme korkusuna eşlik ettiği belirtilmiştir. Bunlar; depresyon, anksiyete, olumsuz benlik algısı, bedensel belirti bozukluğu ve hostilite olarak değerlendirilebilmektedir (Ateş ve Özden Yıldırım, 2020).
KAYNAKÇA
Arnett, J., J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469-480.
Arnett, J., J. (2004). Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties. New York: Oxford University Press.
Ateş, N. ve Özden Yıldırım, M., S. (2020). Büyüme korkusu ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 402-410.
Barrie, J., M. (2017). Peter Pan. (E. Dinçer, Çev.) İstanbul: İş Bankası Yayınları.
Karataş, E., A. (2019). Peter Pan Sendromu: bugünün gençleri ve yetişkinlikten kaçış. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 117-129.
Kiley, D. (1997), Peter Pan Sendromu: Hiç büyümeyen erkekler. (S. Kunt Çev.) Ankara: HYB Yayıncılık.
Santrock, J., W. (2017). Yaşam boyu gelişim – Gelişim psikolojisi. (G. Yüksel Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Related Posts
Ergenlerin İnternet Kullanımı ile Madde Bağımlılığı Arasındaki İlişki
Ergenlik döneminde kişiler birçok değişiklik yaşarlar. Bunlardan biri de...
BENLİK KURGUSU
Bir kişiyle ne kadar çok ortak noktamız olsa da ondan farklılaşan bir noktamız...
Othello Sendromu
Freud, kıskançlığın, ‘’normal olarak tanımlanabilecek, keder gibi duygulanımsal...
Özerklik Ve Sosyal İlişki
Kişilik gelişimini açıklayan psikolojik kuramlar, geleneksel olarak...