‘Panik Atak’ Bir Tanı Mıdır?
Genel olarak ‘Panik Atak’ ve ‘Panik Bozukluk’ birbirleri ile karıştırılabiliyor veya direkt ‘Panik Atağı’ hastalık olarak değerlendirilebiliyoruz. Panik Atak hastalık mıdır? Panik Bozukluk nedir? İkisinin farkları nelerdir?
Panik Atak
‘Panik atağı’ ruhsal bir bozukluk değil, bir semptomdur. Panik atakları yoğun bir korku, endişe ile ani olarak başlayıp kısa bir sürede de en yüksek düzeyine ulaşır. Panik atağı sırasında fiziksel olarak; soluk almada güçlük, boğulma hissi, baygınlık hissi, çarpıntı, baş dönmesi, sıcak basması, uyuşma gibi belirtiler görülebilir. Bedensel belirtilerin yanı sıra ölüm korkusu, ya da kontrolü kaybetme korkusu gibi bilişsel belirtiler eklenebilir.
Panik atağı, sadece kaygı bozukluklarında değil; depresyon bozukluklukları, madde kullanım bozuklukları ve sosyal, özgül fobilerde de gözlemleyebiliyoruz. Panik bozukluğunda, panik atağının varlığı bu bozukluk için tanı ölçütleri içinde kapsanır ve panik atağı bir belirleyici olarak kullanılamaz.
Panik Bozukluk
Panik Bozukluğu ‘’kişide kendiliğinden ve beklenmedik bir anda ortaya çıkan, şiddetli iç sıkıntısı ile buna eşlik eden bedensel ve bilişsel belirtilerden oluşan ve ataklarla seyreden bir
hastalıktır’’ (Erdogan, 2007 ,s.3).
‘Panik bozukluk’ tanısı için iki temel ayırıcı özellik vardır;
- Panik bozukluğunun en temel ayırıcı özelliği ‘yineleyici’, ve ‘beklenmedik’ panik ataklarının görülmesidir. Panik atak belirtilerinin kısa sürede en yoğun haline ulaştığı ve sonrasında 10-15 dakika içerisinde git gide azalarak kaybolduğu bilinmektedir. Ataklar sırasında yaşanan belirtiler kişide ‘kalp krizi geçireceği’ veya ‘aklını kaçıracağı’ gibi olumsuz düşünceler ortaya çıkarabilir ve kişi ataklardan ve getirdiği sonuçlardan kaçınabilmek için davranış değişiklikleri geliştirebilir.
- Panik bozuklukta diğer bir ayırıcı ve temel tanı ise ‘beklenti anksiyetisidir’. Panik atağının yaşanmasının ardından, kişide sıklıkla yeni bir atak geçirme korkusu görülebilir. Bu durum, sıklığı ölçüsünde panik atağı eşiğini düşürür ve yeni atakların ortaya çıkma riskini attırabilecek bir etki gösterebilir.
Referanslar
Erdogan,S. (2007). Panik Bozukluğunun Nörobiyolojisi. Klinik Psikiyatri, 10(Ek 4):3-13. Tükel,R. (2002). Panik Bozukluğu. Klinik Psikiyatri, Ek 3:5-13
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders
(5th ed.). Washington, DC: American Psychiatric Association
Related Posts
Aşkın Gözü Gerçekten Kör Mü?
Dünyaya geldiği andan beri ikili ilişkiler içerisinde yer alan insanlar,...
GÖRÜLMEYEN DUYGULAR: UTANÇ VE SUÇLULUK
Sosyal duygular olarak sınıflandırılan utanç ve suçluluk, bir sosyal dışlanma...
Savaşın Asker Üzerindeki Psikolojik Etkisi – TSSB
Ülkeler arasındaki ilişkiler ulusal çıkarların korunması ile ilgilidir. Bu...
Klasik Koşullanma Perspektifi Üzerinden Fobiler
‘Klasik Koşullanma’, Rus fizyolog Ivan Pavlov tarafından keşfedilmiş ve...