TOURETTE SENDROMU
Tourette sendromu, motor ve vokal tiklerle karakterize olan, çocukluk çağında görülmeye başlanan, nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu sendromun içinde bulunan tik bozuklukları ilk kez 1825 yılında Fransız bir doktor olan Jean Marc Itard tarafından ‘Dampierre Markizi’ olarak tanıtılmıştır. Markizi 7 yaşındayken başlayan semptomlar evlendikten sonrada artarak devam etmiştir. Önceleri kibar, nezaketli bir insan olsa da toplumun kabul etmediği tikleri ve küfürlü konuşması nedeniyle hayatının büyük bir kısmını sosyal hayattan uzakta geçirmiştir. 90 yaşını geçtiğinde dahi küfürlü konuşması devam etmiştir. 1884 yılında Gilles de La Tourette, Markizi’ nin de içinde olduğu hareket bozukluğu olan hastalarla bir sınıflandırma çalışması yapmış, 1885 yılında da bu sendromu tanımlanmıştır (Hesapçıoğlu, 2012).
Tourette sendromunda tikler, fonik tikler ve motor tikler olarak ikiye ayrılık. Motor tiklerde kendi içinde basit motor ve kompleks motor tikler olarak ikiye ayrılır. Basit motor tikler; vücudun herhangi bir bölgesinde olabilir fakat sıklıkla göz kırpma, dil çıkarma, kaş kaldırma ve baş sallama gibi baş gölgesinde görülen tiklerdir. Kompleks motor tikler; yüz buruşturma, uygun olmayan jest ve dokunuşlar (koprokraksi), başka kişileri hareketlerini taklit etme (ekopraksi) şeklindedir. Nadirende kendine vurma, nesnelere yumruk atma, ısırma gibi kendilerine zarar verecek davranışlarda bulunurlar. Fonik tiklerde kendi içinde basit fonik ve kompleks fonik tikler olarak ikiye ayrılır. Basit fonik tikler; boğaz temizleme, öksürme, burun çekme, esneme veya anlamsız sesler çıkarmadır. Kompleks fonik tikler; uygun olmayan şekilde bağırma (koprolali), başka kişilerin sözlerini taklit etme (ekolali), bir kelimeyi istemsizce ve hızlı tekrar etme (verbijirasyon) görülür (Işıkay, 2021).
Tourette sendromuyla birlikte yaygın olarak psikopatolojik bozukluklar; dikkat etksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, duygudurum bozukluğu, kişilik bozukluğu ve dürtü kontrol bozukluğu görülmektedir. Ayrıca çocuklarda öğrenme güçlüğü, yıkıcı davranım bozukluğu ve yaygın gelişimsel bozukluklar görülmektedir (Sabuncuoğlu vd., 2005).
Çocukluk ve ergenlikte başlangıç, yaygınlaşmış tik ve istemsizce söylenen argo sözler olarak 3 bileşeni vardır. Tikler 7 yaş civarında başlayıp sıklığı zaman içersinde artıp azalabilir. Tipik olarak tikler her gün, gün içerisinde birçok kez ortaya çıkar. Ayrıca erkeklerde kadınlardan daha fazla görülmektedir (Ak vd., 2011).
Sonuç olarak, tanı konulduktan sonra sendromun gelişimsel gidişine dikkat edilmelidir. Bu sendroma ek olarak görülen psikopatolojik ve nörolojik hastalıklarda ele alınmalı, tıbbi ve sosyal destek devamlı olarak devam edilmelidir.
Referans
Ak, M., Uzun, Ö., Özmenler, K.N., Cöngeloğlu, E., Bozkurt, A., Özşahin, A. (2011). Tourette Sendromlu Olgularda Nöropsikiyatrik Bulgular. Gülhane Tıp Dergisi, 53, 89-93.
Hesapçıoğlu S. T. (2012). Çocuk ve Ergenlerde Tik Bozuklukları: Klinik ve Etiyolojik Bir Bakış. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 358-367.
Işıkay, İ. (2021). Tourette Sendromu’ ndda Derin BeyinStimülasyonu. Türk Nöroşirürji Dergisi, 31 (3), 338-342.
Sabuncuoğlu, O., Ekinci, Ö., Ölçer, S., İsmail, N., Berkem, M. (2005). Kabakulak Meningoensefaliti Sonrasında Gelişen Tourette Sendromu: Bir Olgu Sunumu. Klinik Pskiyatri, 8, 197-200.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Tourette_sendromuhttps://pixabay.com/tr/illustrations/tourette-sendromu-epilepsi-dehb-7194133/
Related Posts
Kendini Gerçekleştiren Kehanet
Pygmalion etkisi şeklinde de adlandırılabilen kendini gerçekleştiren kehanet...
Savaşın Asker Üzerindeki Psikolojik Etkisi – TSSB
Ülkeler arasındaki ilişkiler ulusal çıkarların korunması ile ilgilidir. Bu...
MUNCHAUSEN SENDROMU
Munchausen sendromu, Asher tarafından 1951 yılında hastanelerarası dolaşarak ve...
PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: POZİTİF OLMA SANCISI
Hayatta birçok engellerle karşılaşırız. Bu engellere karşı içimizde var olan...